Trutowiska w Polsce
Z ApisWiki.PL
(Różnice między wersjami)
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | Pierwsze [[trutowisko]] na terenie Polski powstało w 1943 w Dąbrowie Leśnej (Lublin), gdy pszczelarze związków regionalnych podjęli selekcję miejscowej pszczoły miodnej unikając w ten sposób narzuconego przez okupanta importu z Niemiec matek pszczelich [[linia Nigra|linii Nigra]], dość wątpliwej wartości | + | Pierwsze [[trutowisko]] na terenie Polski powstało w 1943 w Dąbrowie Leśnej (Lublin) <ref group="przypis" name="p1"/>, gdy pszczelarze związków regionalnych podjęli selekcję miejscowej pszczoły miodnej unikając w ten sposób narzuconego przez okupanta importu z Niemiec matek pszczelich [[linia Nigra|linii Nigra]], dość wątpliwej wartości. Wkrótce po zainicjowaniu w 1946 [[hodowla strefowa|hodowli strefowej]] funkcjonowało już ich cztery o uznanym statusie: w Gołębiu, Puszczy Niepołomickiej, w Mokrzu (dawniej w Paczkowie) i w Krynicy Morskiej, później przybywało więcej - 10-krotny wzrost ich liczby do przesilenia w latach siedemdziesiątych, gdy ten sposób kontroli doboru trutni stopniowo tracił na znaczeniu, wypierany przez sztuczne unasienianie matek pszczelich, których udział w połowie lat osiemdziesiątych przekraczał już 50%, a w 10 lat później sięgał z nawiązką 80%; w praktycznym odczuciu ten trend wynikał z przesłanek technicznych (trudności urządzania trutowisk), jakkolwiek istotniejsze byłyby tu racje hodowlane, gdy uwzględni się jakość trutowisk. |
| − | Trutowiskom w Polsce daleko było do standardu, w którym przyjmuje się 9 km jako promień izolacji przestrzennej (por. ryc. poniżej), tylko 2 trutowiska z 39 rejestrowanych w połowie lat siedemdziesiątych spełniało ten warunek, jeżeli wyłączy się 3 trutowiska górskie i jedno na Mierzei Wiślanej, do których nie jest właściwe to kryterium, pozostałe 33 trutowiska, zlokalizowane na równinach, promieniem izolacji różniły się bardzo między sobą: 7 km - 4, 6 km - 5, 5 km - 16, 4 km -3, do 3 km - 5; należy nadmienić, że to jest obraz trutowisk po zabiegach oczyszczających pas izolacji z obcych rojów pszczelich ( | + | Trutowiskom w Polsce daleko było do standardu, w którym przyjmuje się 9 km jako promień izolacji przestrzennej (por. ryc. poniżej), tylko 2 trutowiska z 39 rejestrowanych w połowie lat siedemdziesiątych spełniało ten warunek, jeżeli wyłączy się 3 trutowiska górskie i jedno na Mierzei Wiślanej, do których nie jest właściwe to kryterium, pozostałe 33 trutowiska, zlokalizowane na równinach, promieniem izolacji różniły się bardzo między sobą: 7 km -- 4, 6 km -- 5, 5 km -- 16, 4 km -- 3, do 3 km -- 5; należy nadmienić, że to jest obraz trutowisk po zabiegach oczyszczających pas izolacji z obcych rojów pszczelich (wywożenie okresowe pasiek) lub potraktowanie ich jako pni ojcowskich przez wymianę matek. |
<br> | <br> | ||
{|border="0" | {|border="0" | ||
|- | |- | ||
| − | |valign="top"|[[Image:Trutowiska w polsce 1.jpg| | + | |valign="top"|[[Image:Trutowiska w polsce 1.jpg|380px|Zasięg i rozkład lotów trutni wokół pni ojcowskich (ryc. zaczerpnięta z pracy <ref name="pszczelarstwo32-11_4"/> str. 5)]] |
| − | + | |valign="top"|[[Image:Trutowiska w Polsce 2.jpg|500px|Zasięg penetracji nieselekcjonowanych trutni na obszarze lotów matek w zależności od oddalenia pasieki naruszającej izolację trutowiska (ryc. zaczerpnięta z artykułu <ref name="pszczelarstwo32-11_4" str. 5)/>]] | |
| − | |valign="top"|[[Image:Trutowiska w Polsce 2.jpg|500px|Zasięg penetracji nieselekcjonowanych trutni na obszarze lotów matek w zależności od oddalenia pasieki naruszającej izolację trutowiska (ryc. zaczerpnięta z artykułu <ref name=" | + | |
|- | |- | ||
| Ryc. 1. Zasięg i rozkład lotów trutni wokół pni ojcowskich; O - miejsce ustawienia pni ojcowskich, od a do f - strefy trutowiska. W prawym rogu rysunku: krzywa rozkładu dystansu lotów trutni od miejsca stacjonowania pni ojcowskich (kilometr 0) do odległości 6 km (granica maksymalnego zasięgu lotów trutni). Dla każdej strefy trutowiska podano w procentach udział zalatujących tam trutni z pni ojcowskich | | Ryc. 1. Zasięg i rozkład lotów trutni wokół pni ojcowskich; O - miejsce ustawienia pni ojcowskich, od a do f - strefy trutowiska. W prawym rogu rysunku: krzywa rozkładu dystansu lotów trutni od miejsca stacjonowania pni ojcowskich (kilometr 0) do odległości 6 km (granica maksymalnego zasięgu lotów trutni). Dla każdej strefy trutowiska podano w procentach udział zalatujących tam trutni z pni ojcowskich | ||
| Ryc. 2. Zasięg penetracji nieselekcjonowanych trutni na obszarze lotów matek w zależności od oddalenia pasieki naruszającej izolację trutowiska; a, b, c - strefy trutowiska obejmujące zasięg lotów matek (rodzinki weselne na kilometrze 0) od 3 km do 9 km - lokalizacja pasieki naruszającej izolację trutowiska. Linia przerywana - promień maksymalnego zasięgu lotów trutni (6 km), wyznaczający obszar ich penetracji na terenie lotów matek | | Ryc. 2. Zasięg penetracji nieselekcjonowanych trutni na obszarze lotów matek w zależności od oddalenia pasieki naruszającej izolację trutowiska; a, b, c - strefy trutowiska obejmujące zasięg lotów matek (rodzinki weselne na kilometrze 0) od 3 km do 9 km - lokalizacja pasieki naruszającej izolację trutowiska. Linia przerywana - promień maksymalnego zasięgu lotów trutni (6 km), wyznaczający obszar ich penetracji na terenie lotów matek | ||
|- | |- | ||
| − | |colspan="2"| (Ryc. 1 | + | |colspan="2"| (Ryc. 1 i 2 zaczerpnięto z artykułu <ref name="pszczelarstwo32-11_4"/> str. 5, patrz także <ref name="pszczelarstwo33-1-2-3_12"/>.) |
|} | |} | ||
| + | |||
| + | == Przypisy == | ||
| + | <references group="przypis"> | ||
| + | |||
| + | <ref name="p1">W 1934 roku Małopolski Związek Pszczelarzy we Lwowie podjął próbę utworzenia trutowiska, wybrane w tym celu miejsce w Gorganach Wschodnich nie zapewniało jednak dostatecznej izolacji. Poszukiwania bardziej odpowiedniej lokalizacji przerwał wybuch II wojny światowej.</ref> | ||
| + | |||
| + | </references> | ||
== Źródła == | == Źródła == | ||
<references> | <references> | ||
| − | <ref name=" | + | <ref name="pszczelarstwo32-11_4">Gromisz M. (1981): Model oceny przydatności hodowlanej trutowisk (część I). ''Pszczelarstwo'' 32(11):4. [{{SERVER}}/archive/pub/pszczelarstwo/pszczelarstwo32-11_4.pdf PDF]</ref> |
| + | <ref name="pszczelarstwo33-1-2-3_12">Gromisz M. (1982): Model oceny przydatności hodowlanej trutowisk (część II). ''Pszczelarstwo'' 33(1-2-3):12. [{{SERVER}}/archive/pub/pszczelarstwo/pszczelarstwo33-1-2-3_12.pdf PDF]</ref> | ||
</references> | </references> | ||
| + | |||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | * Kubok J. (1958): Trutowisko ,,Brenna-Kotarz" - 10 lat hodowli. ''Pszczelarstwo'' 9(6):161. [{{SERVER}}/archive/pub/pszczelarstwo/pszczelarstwo9-6_161.pdf PDF] | ||
| + | |||
| + | * Wilczyński A.A. (2008): ''Trutowiska w lasach i parkach krajobrazowych województwa śląskiego''. Śląski Związek Pszczelarzy w Katowicach, Katowice 2008, ISBN 978-83-924592-7-9. | ||
| + | |||
[[Category:Systematyka i hodowla pszczoły]] | [[Category:Systematyka i hodowla pszczoły]] | ||
Aktualna wersja na dzień 14:08, 17 lut 2013
Pierwsze trutowisko na terenie Polski powstało w 1943 w Dąbrowie Leśnej (Lublin) [przypis 1], gdy pszczelarze związków regionalnych podjęli selekcję miejscowej pszczoły miodnej unikając w ten sposób narzuconego przez okupanta importu z Niemiec matek pszczelich linii Nigra, dość wątpliwej wartości. Wkrótce po zainicjowaniu w 1946 hodowli strefowej funkcjonowało już ich cztery o uznanym statusie: w Gołębiu, Puszczy Niepołomickiej, w Mokrzu (dawniej w Paczkowie) i w Krynicy Morskiej, później przybywało więcej - 10-krotny wzrost ich liczby do przesilenia w latach siedemdziesiątych, gdy ten sposób kontroli doboru trutni stopniowo tracił na znaczeniu, wypierany przez sztuczne unasienianie matek pszczelich, których udział w połowie lat osiemdziesiątych przekraczał już 50%, a w 10 lat później sięgał z nawiązką 80%; w praktycznym odczuciu ten trend wynikał z przesłanek technicznych (trudności urządzania trutowisk), jakkolwiek istotniejsze byłyby tu racje hodowlane, gdy uwzględni się jakość trutowisk.
Trutowiskom w Polsce daleko było do standardu, w którym przyjmuje się 9 km jako promień izolacji przestrzennej (por. ryc. poniżej), tylko 2 trutowiska z 39 rejestrowanych w połowie lat siedemdziesiątych spełniało ten warunek, jeżeli wyłączy się 3 trutowiska górskie i jedno na Mierzei Wiślanej, do których nie jest właściwe to kryterium, pozostałe 33 trutowiska, zlokalizowane na równinach, promieniem izolacji różniły się bardzo między sobą: 7 km -- 4, 6 km -- 5, 5 km -- 16, 4 km -- 3, do 3 km -- 5; należy nadmienić, że to jest obraz trutowisk po zabiegach oczyszczających pas izolacji z obcych rojów pszczelich (wywożenie okresowe pasiek) lub potraktowanie ich jako pni ojcowskich przez wymianę matek.
![Zasięg i rozkład lotów trutni wokół pni ojcowskich (ryc. zaczerpnięta z pracy [1] str. 5)](/w/index.php?title=Plik:Trutowiska_w_polsce_1.jpg)
|
|
| Ryc. 1. Zasięg i rozkład lotów trutni wokół pni ojcowskich; O - miejsce ustawienia pni ojcowskich, od a do f - strefy trutowiska. W prawym rogu rysunku: krzywa rozkładu dystansu lotów trutni od miejsca stacjonowania pni ojcowskich (kilometr 0) do odległości 6 km (granica maksymalnego zasięgu lotów trutni). Dla każdej strefy trutowiska podano w procentach udział zalatujących tam trutni z pni ojcowskich | Ryc. 2. Zasięg penetracji nieselekcjonowanych trutni na obszarze lotów matek w zależności od oddalenia pasieki naruszającej izolację trutowiska; a, b, c - strefy trutowiska obejmujące zasięg lotów matek (rodzinki weselne na kilometrze 0) od 3 km do 9 km - lokalizacja pasieki naruszającej izolację trutowiska. Linia przerywana - promień maksymalnego zasięgu lotów trutni (6 km), wyznaczający obszar ich penetracji na terenie lotów matek |
| (Ryc. 1 i 2 zaczerpnięto z artykułu [1] str. 5, patrz także [2].) | |
Przypisy
- ↑ W 1934 roku Małopolski Związek Pszczelarzy we Lwowie podjął próbę utworzenia trutowiska, wybrane w tym celu miejsce w Gorganach Wschodnich nie zapewniało jednak dostatecznej izolacji. Poszukiwania bardziej odpowiedniej lokalizacji przerwał wybuch II wojny światowej.
Źródła
- ↑ 1,0 1,1 Gromisz M. (1981): Model oceny przydatności hodowlanej trutowisk (część I). Pszczelarstwo 32(11):4. PDF
- ↑ Gromisz M. (1982): Model oceny przydatności hodowlanej trutowisk (część II). Pszczelarstwo 33(1-2-3):12. PDF
Bibliografia
- Kubok J. (1958): Trutowisko ,,Brenna-Kotarz" - 10 lat hodowli. Pszczelarstwo 9(6):161. PDF
- Wilczyński A.A. (2008): Trutowiska w lasach i parkach krajobrazowych województwa śląskiego. Śląski Związek Pszczelarzy w Katowicach, Katowice 2008, ISBN 978-83-924592-7-9.
