Zamknięty rejon hodowli pszczoły augustowskiej

Zamknięty rejon hodowli pszczoły augustowskiej - zamysł ochrony genetycznej pszczoły augustowskiej realizowany w okolicy Augustowa mocą wojewódzkiego zarządzenia wydanego w 1976 w Suwałkach; główny nacisk położono na losowy charakter rozmnażania się pszczół, sprowadzając selekcję do umiarkowanej formy i to opartej na kryteriach losowych; postawiono na pszczołę rodzimą występującą na tym terenie, natomiast migrację z zewnątrz ograniczono do linii hodowlanych związanych rodowodem z populacją chronioną; na obszarze tego rejonu rozróżniono trzy strefy hodowlane, różniące się przeznaczeniem i funkcją:

(1) strefa centralna o promieniu 10 km, zajmująca środek rejonu, (2) strefa ochronna stanowiąca pas szerokości 5 km wokół strefy centralnej, (3) strefa izolacyjna - pas szerokości 5 km otulający strefę ochroną;

strefa centralna gromadzi główny zapas genów, które występują u pszczoły miejscowej i są poddane ochronie - więc prowadzi się planową wymianę matek, polegając na rozmnażaniu w sposób losowy, przeciwdziała się selekcji naturalnej poprzez dokarmianie rodzin na zimę, ale z kalkulacją: za odwirowany miód -cukier, z tego bilansu wynika optymalna liczba rodzin (pszczoły powinny same wyżywić się);

strefa ochronna - prowadzi się gospodarkę hodowlaną i pasieczną nastawioną na zysk, ale z przestrzeganiem zasad losowych reprodukcji planowanej (ze strefy centralnej 90% matek), dopuszczając także reprodukcję samorzutną, do wymiany natomiast typuje się przede wszystkim matki, które zostały wyhodowane i unasieniane na miejscu;

strefa izolacyjna stanowi osłonę przed genami populacji pszczół spoza obszaru chronionego, jest swego rodzaju filtrem, można tutaj prowadzić racjonalną gospodarkę miodową, bazując jednak na matkach rodowodem związanych z populacją centralną bezpośrednio lub poprzez selekcjonowane linie hodowlane; natomiast matki unasiennione w tej strefie, zostają pozbawiane wydania żeńskiego potomstwa płodnego - są wymieniane w pierwszej kolejności.

W modelowym ujęciu wielkość populacji chronionej genetycznie w ten sposób można szacować na około 4500 rodzin, licząc 4 pnie na 1 km² (strefa centralna 900-1000 rodzin, strefa ochronna - 1500-1600 i strefa izolacyjna - około 2000), zakładano jednak weryfikację opartą na zasobach pożytków, które się kurczyły z roku na rok z powodu sukcesyjnych zmian w nasadzeniach leśnych.

Źródła

• Gromisz M. (1977): Zamknięty rejon hodowli pszczoły leśnej. Pszczelarstwo 28(12):3 PDF

• Bobrzecki J., Wilde J., Drozdowska Z., Walicki J. (1981): Stan pszczelarstwa w Rejonie Zamkniętym Hodowli Pszczoły Augustowskiej (część I). Pszczelarstwo 32(8):4. PDF

• Bobrzecki J., Wilde J., Turzyński J., Walicki J., Wyszyński M. (1981): Stan pszczelarstwa w Rejonie Zamkniętym Hodowli Pszczoły Augustowskiej (część II). Pszczelarstwo 32(9):2. PDF

• Gromisz M. (1990): Stanowisko systematyczne pszczoły augustowskiej. Pszczeln. Zesz. Nauk. 34:3-13. PDF