Poddawanie matki pod kołpak
poddawanie matki pod kołpak – sposób sięgający pełni gwarancji bezpieczeństwa poddawanej matki, stosowany w przypadku dużej jej wartości albo przy niesprzyjających poddawaniu warunkach, polega zaś na założeniu, że świeżo wygryzione młode pszczoły są zdolne zaakceptować każdą matkę, jaka się napatoczy, i że może ona przebywać bezpiecznie w ich otoczeniu, izolowanym od pszczół ulowych, z którymi się zetknie dopiero po utworzeniu wokół niej przychylnej świty. Technika osiągnięcia tego celu sprowadza się do umieszczenia matki pod kołpakiem nad wygryzający się czerwiem, ale obejmującym także komórki z pokarmem, nie mogą natomiast znajdować się pod nim przejścia na drugą stronę plastra. Pierwszy przegląd po tym zabiegu może nastąpić po 7-9 dniach.
(1) kołpak sporządza się z delikatnej siatki drucianej o oczkach 2-3 mm, na planie prostokąta lub kwadratu, o różnych wymiarach, najczęściej bliskich 15x15 cm, o wysokości boków 15 mm; im większa powierzchnia znajdzie się pod kołpakiem, tym korzystniej następuje przyswojenie matki rodzinie.
(2) na plastrach jasnych z reguły już po 2-3 dniach, jak oczekujemy, matka ze swoją świtą zostaje uwolniona przez pszczoły ulowe, które przy okazji czyszczenia komórek plastra ze zgniecionym czerwiem przegryzają przejście pod kołpakiem, w przypadku zaś plastrów ciemnych, trwa to dłużej, a nawet wymaga ingerencji pszczelarza: po 4 dniach, gdy już jest zasiew, przebija on od odwrotnej strony plastra otwór.
(3) kwestię uwolnienia matki można rozwiązać generalnie prostym sposobem technicznym, mianowicie poprzez wyposażenie kołpaka w rurkę o średnicy 8 mm i długości 40-50 mm, którą wypełnia się ciastem miodo-cukrowym, pszczoły stopniowo wybierając je torują drogę do matki i dla matki; dobrze tu robi szczelina szerokości 4,5 mm wyżłobiona w ściance tej rurki w odstępie 25 mm od jej ujścia do wnętrza kołpaka – przez nią ulowe pszczoły będą mogły wpierw przeniknąć pod kołpak, niż matka wyjdzie na zewnątrz.
(4) najczęściej młodą matkę poddaje się pod kołpak zaraz po odebraniu rodzinie starej matki, jednak w okresie bezpożytkowym jest lepiej odczekać z tą czynnością kilka godzin aż pszczoły odczują w pełni osierocenie; w takich przypadkach dobrze jest także podkarmić rodzinę ciastem miodowo-cukrowym.
