Okłębianie matki
okłębianie matki – nieprzyjazne zachowanie się pszczół wobec swojej lub obcej matki, właściwe starszym wiekiem robotnicom, które wówczas ją otaczają zwartą powłoką ze wszystkich stron, tworząc kłębek wielkości kasztana, przy czym szarpią żuwaczkami za jej skrzydełka, niekiedy używają żądeł. Matka ginie uduszona, a gdy się im wyrywa i ucieka – zostaje zażądlona. Akcja ma zwykle miejsce w głębi ula, na jego dnie lub ścianach, czy u otworu wylotowego w przypadku zabłądzenia matki powracającej z lotu. Tylko natychmiastowa interwencja pszczelarza, gdy jest on tu świadkiem, może wybawić matkę z opresji – należy użyć dymu i rozpędzić pszczoły, a gdy one nie reagują na ten zabieg, trzeba wrzucić kłębek do naczynia z wodą, a następnie szybko wyłowić matkę. Jeżeli nie doznała ona uszczerbku fizycznego w tej przygodzie, można ją po należytym odpoczynku poddać rodzinie; związek przyczynowy takiego zachowania się pszczół nie został dotąd wyczerpująco objaśniony, natomiast na podstawie obserwacji zdarzeń można ułożyć długą listę przyczyn.
(1) Opóźnianie się młodej matki w czerwieniu.
(2) Powrót matki z lotu godowego, który nastąpił po długo trwającym okresie nie opuszczania przez nią ula z powodu na przykład niesprzyjające pogody (w ulu dużo starych pszczół).
(3) Podczas rójki, gdy matka nie chce wyjść z rojem.
(4) Zabłądzenie matki podczas lotu godowego.
(5) Za wczesny przegląd rodziny po poddaniu matki (matka może się spłoszyć, co wywołuje rozdrażnienie pszczół).
(6) Zbyt długo trwający przegląd rodziny, powodujący nieraz rabunek.
(7) Ucieczka i bieganie matki po plastrach przestraszonej przeglądem.
(8) Poddawanie matki rodzinie nie przygotowanej jeszcze do jej przyjęcia.
(9) Dotykanie matki spoconą ręką.
(10) Zbyt wczesny przegląd wiosenny, zrobiony podczas chłodów.
(11) nieodpowiednie znakowanie matki (jak pomazanie klejem).
(12) połączenia rodzin z matkami.
(13) objawy starości u matki, którą wtedy pszczoły chcą zmienić.
(14) Opanowanie rodziny przez zgnilec, pszczoły zmierzają ku zmianie matki.
