Hodowla strefowa
Linia 18: | Linia 18: | ||
Struktury organizacyjne hodowli strefowej z 1946 praktycznie utrzymały się do lat sześćdziesiątych XX w., chociaż kwestia rejonizacji hodowlanej w obrębie kraju straciła na znaczeniu; dorobek jednak był znaczny, na podłożonych w 1946 podwalinach pod gruntowną i poważną hodowlę matek w skali całego państwa, wzrosły jej obecne struktury, zebrano także owoce w postaci linii pszczół, jak [[Linia Dobra|Dobra]], [[Linia Lechitka|Lechitka]], [[Linia Maryninka|Maryninka]], [[Linia Żuławka|Żuławka]]. Również niektóre obecne pasieki zarodowe rodowodem sięgają tamtych czasów, jak ODR Końskowola, ODR Sielinko, SHiUZ Brzesko. | Struktury organizacyjne hodowli strefowej z 1946 praktycznie utrzymały się do lat sześćdziesiątych XX w., chociaż kwestia rejonizacji hodowlanej w obrębie kraju straciła na znaczeniu; dorobek jednak był znaczny, na podłożonych w 1946 podwalinach pod gruntowną i poważną hodowlę matek w skali całego państwa, wzrosły jej obecne struktury, zebrano także owoce w postaci linii pszczół, jak [[Linia Dobra|Dobra]], [[Linia Lechitka|Lechitka]], [[Linia Maryninka|Maryninka]], [[Linia Żuławka|Żuławka]]. Również niektóre obecne pasieki zarodowe rodowodem sięgają tamtych czasów, jak ODR Końskowola, ODR Sielinko, SHiUZ Brzesko. | ||
+ | |||
+ | [[Image:Hodowla strefowa 1.jpg|1000px|Podział Polski na strefy hodowli matek pszczelich (ryc. zaczerpnięta z książki ''Pszczelarstwo'' prac. zbior. PWRiL, Warszawa 1951, str. 209)]] | ||
+ | |||
[[Category:Hodowla matek pszczelich w Polsce]] | [[Category:Hodowla matek pszczelich w Polsce]] | ||
[[Category:Systematyka i hodowla pszczoły]] | [[Category:Systematyka i hodowla pszczoły]] |
Wersja z 09:54, 29 maj 2012
hodowla strefowa - wprowadzony w Polsce w 1946 model organizacji hodowli pszczół odpowiadający koncepcji systemowi hodowli otwartemu w stosunku do występującej allopatrycznie populacji rodzimej pszczoły w obrębie każdej z pięciu stref hodowlanych, na jakie została podzielona Polska w wyniku rejonizacji pod względem źródła materiału pszczelego do selekcji i obrotu matkami licencjonowanymi. Model ten zawierał więc troskę o allopatryczność selekcjonowanych populacji. W ten sposób ujęto organizację hodowli pszczół w kraju i wytyczono kierunek jej rozwoju, co było dziełem ówczesnego Związku Pszczelarskiego, popartym przez Ministerstwo Rolnictwa.
Wychodzono z złożenia, że należy oprzeć hodowlę na pszczole miejscowej, jako najlepiej przystosowanej do środowiska klimatycznego i pożytków Polski, a odrębności w skali mikro zostały uwzględnione w utworzeniu pięciu stref hodowlanych: warszawskiej (Mazowsze i Lubelszczyzna), krakowskiej (Małopolska, Górny i Dolny Śląsk), poznańskiej (Wielkopolska, Ziemia Lubuska, Pomorze Zachodnie), gdańskiej (Warmia, Żuławy, Pomorze Wschodnie, Kujawy) i białostockiej (Podlasie, Mazury).
W każdej z wyodrębnionych stref zlokalizowano Stacje Doświadczalne i trutowiska, gdzie trudniono się selekcją i doborem, oraz utworzono sieć pasiek różnej rangi, które transmitowały dorobek genetyczny, wnosząc swój udział do doskonalenia populacji pszczół, w tym swojego rodzaju systemie hodowli otwartym.
Sprawami organizacyjnymi zajmowała się Centralna Komisja Hodowli Matek przy Związku Pszczelarskim, oraz służba rolna Ministerstwa Rolnictwa, natomiast nadzór merytoryczny i praktycznie uprawianie selekcji przypadły Instytutowi Pszczelnictwa w Lublinie (następnie Oddział Pszczelnictwa Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Puławach). Rola wiodąca przypadała Strefowym Stacjom Doświadczalnym, ośrodkom naukowo-badawczym, w których prowadzono selekcję i produkowano matki przede wszystkim klasy elitarnej z zabezpieczeniem doboru na trutowisku. Z dobrodziejstw trutowiska mogli korzystać i inni hodowcy tej strefy, którzy powielali materiał elitarny w doskonaleniu genetycznym strefowej populacji pszczół; w zależności od stopnia zaangażowania w tym dziele rozróżniano pasieki postępowe, przyzakładowe, doświadczalne i zarodowe. W latach pięćdziesiątych XX w. pracowały cztery Strefowe Stacje Doświadczalne:
(1) Stacja w Górnej Niwie (Puławy) z trutowiskiem w Gołębiu, linia pszczół Maryninka - strefa warszawska,
(2) Stacja w Damienicach (Bochnia) z trutowiskiem w Puszczy Niepołomnickiej, linia pszczół Dobra - strefa krakowska,
(3) Stacja w Rudkach (Oborniki) z trutowiskiem w Mokrzu (na początku w Paczkowie), linia pszczół Lechitka - strefa poznańska,
(4) Stacja w Krynicy Morskiej z trutowiskiem na miejscu, linia pszczół Żuławka - strefa gdańska;
stacja w piątej strefie, białostockiej, nie została zorganizowana.
Struktury organizacyjne hodowli strefowej z 1946 praktycznie utrzymały się do lat sześćdziesiątych XX w., chociaż kwestia rejonizacji hodowlanej w obrębie kraju straciła na znaczeniu; dorobek jednak był znaczny, na podłożonych w 1946 podwalinach pod gruntowną i poważną hodowlę matek w skali całego państwa, wzrosły jej obecne struktury, zebrano także owoce w postaci linii pszczół, jak Dobra, Lechitka, Maryninka, Żuławka. Również niektóre obecne pasieki zarodowe rodowodem sięgają tamtych czasów, jak ODR Końskowola, ODR Sielinko, SHiUZ Brzesko.