Pszczoła miodna

Z ApisWiki.PL
Wersja Wikiadmin (dyskusja | edycje) z dnia 13:49, 4 sty 2014
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

pszczoła miodna Apis mellifera, Apis mellifica Linneusz, 1758 –gatunek z rodzaju pszczoła i rodziny pszczołowatych właściwych, żyjący społecznie. Jego przedstawiciela są owadami średniej wielkości, o owłosionym ciele i różnej intensywności ubarwienia oskórka i włosków – od ciemnego, prawie czarnego, do żółtego i pomarańczowoczerwonego, jednolitego lub paskowanego. Mają dwie pary błoniastych skrzydeł z dość skąpą siecią żyłek, tworzących m.in. na przednim skrzydle podłużne, zaokrąglone pólko radialne (cecha rodzajowa). Na tylnym skrzydle nie ma dodatkowej żyłki radialnej lub występuje jedynie jej zaczątek (cecha gatunkowa). Aparat gębowy dość silnie rozbudowany, gryząco-liżący. Na sternitach odwłoka występują 4 pary gruczołów woskowych. Na goleni tylnej pary nóg znajduje się tzw. koszyczek do gromadzenia pyłku kwiatowego. Końcowa część odwłoka samic zaopatrzona jest w aparat żądłowy z gruczołem jadowym. Pierwotnie występowała w Afryce, na Bliskim Wschodzie i w Europie. Od dawna udomowiona, została rozprzestrzeniona w Ameryce Północnej (1638), Ameryce Południowej (1639), na Syberii (XIX w.), Dalekim Wschodzie (1877), w Australii i na Tasmanii (1830), a ostatnio w Azji Południowej. Prócz hodowlanych występują także dzikie formy, od których również pozyskuje się miód i wosk. Tworzy stałe kolonie, zwane rodzinami pszczelimi, które co roku przechodzą swoisty cykl rozwojowy. Owady wchodzące w skład rodziny są zróżnicowane morfologicznie i fizjologicznie (polimorfizm), istnieje też między nimi podział pracy (polietyzm). Regulowaniu życia rodziny służą rozbudowane, skomplikowane systemy bodźców pokarmowych, chemicznych, ruchowych i dźwiękowych. Rozmnażanie się, czyli powstawanie nowych rodzin następuje w naturalnych warunkach dzięki podziałowi macierzystej rodziny (rójka). W warunkach hodowlanych nowe rodziny tworzy się sztucznie. U niektórych pierwotnych podgatunków zachowała się skłonność do wędrówek rodzin, przede wszystkim w poszukiwaniu pożytku, ale jest to związane raczej z ciepłym klimatem. Podgatunki strefy umiarkowanej nie ujawniają tej cechy, przejawia się ona jednak niekiedy w postaci występowania rojów nędzaków. Różnorodność warunków na obszarze występowania tego gatunku spowodowała jego ewolucyjne różnicowanie morfologiczne, biologiczne i behawioralne. W wyniku tego utworzyły się populacje, określane obecnie jako podgatunki, rasy geograficzne, rasy ekologiczne, rasy lokalne lub populacje lokalne w zależności od dzielących je różnic (rasy pszczoły miodnej). Z punktu widzenia zoologiczno-geograficznego poznane podgatunki zestawia się w pięć grup:

I podgatunki afrykańskie:

pszczoła afrykańska właściwa A. m. adansonii Latr.
pszczoła afrykańska górska A. m. monticola Smith
pszczoła jemeńska A. m. yemenitica Rutt.
pszczoła madagaskarska A. m. unicolor Latr.
pszczoła południowoafrykańska A. m. capensis Esch.
pszczoła środkowoafrykańska A. m. scutellata Lepel.
pszczoła wschodnioafrykańska A. m. litorea Smith


II podgatunki afrykańsko-europejskie:

pszczoła algierska A. m. intermissa But.-Reep.
pszczoła miodna właściwa A. m. mellifera L.
pszczoła saharyjska A. m.saharensis Bald.
pszczoła sycylijska A. m. sicula Grassi
pszczoła maltańska A. m. ruttneri


III podgatunki południowo-wschodnioeuropejskie:

pszczoła kraińska A. m. carnica Pollm.
pszczoła włoska A. m. ligustica Spin.


IV podgatunki orientalne:

pszczoła anatolska A. m. anatolica Maa
pszczoła cypryjska A. m. cypria Pollm.
pszczoła kreteńska A. m. adamii Rutt.
pszczoła perska A. m. meda Skor.
pszczoła syryjska A. m. syriaca But.-Reep.
pszczoła egipska A. m. lamarkii Cock.


V podgatunki kaukaskie:

pszczoła armeńska A. m. armenica Skor.
pszczoła kaukaska A. m. caucasica Gorb.
pszczoła kaukaska szerokołapa A. m. remipes Gerst.
pszczoła krymska A. m. taurica Ałp.

Źródła

Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia