Poddawanie matki w odkładzie
poddawanie matki w odkładzie, poddawanie matki z plastrami – łączenie odkładu czasowego lub rodzinki weselnej z osieroconą rodziną produkcyjną, która w ten sposób nabywa matkę pszczelą. W przypadku odkładu czasowego zabieg ten jest poprzedzany uformowaniem tego odkładu, jak to przewiduje metoda poddawania matki dwuetapowego, ale może on również spełniać rolę rodzinki weselnej, jeżeli otrzymał matkę nieunasienioną lub matkę sztucznie unasienioną o niesprawdzonym czewieniu. Od strony technicznej formowanie odkładu i później łączenie cechuje w praktyce duża różnorodność, związana z porą sezonu, typem i systemem ula oraz siłą odkładu i rodziny, co też stanowi pożywkę dla mnożenia definicji w rodzaju: poddawanie matki z plastrami, łączenie rodzin, dodawanie pszczół (rodzina podstawowa) do matki, jak i zasilanie odkładu. W każdym jednak przypadku gwarancja przyjęcia matki jest wysoka.
(1) Na początku formuje się okład z czerwiu krytego i pszczół robotnic, pod wieczór gdy zostaną w nim tylko młode pszczoły, poddaje się matkę w klateczce pod ciastem. Z czasem gdy matka już się rozczerwi, trzeba wraz z nią i z pszczołami przenieść plastry odkładu do środka rozsuniętego gniazda osieroconej uprzednio rodziny. Czynność tę wykonuje się pod wieczór i po spryskaniu pszczół odkładu i rodziny aromatyzowanym rzadkim syropem.
(2) Matkę przeznaczoną do usunięcia zabiera się z rodziny wraz z plastrami z czerwiem otwartym,następnego dnia w środek gniazda tej rodziny wstawia się pobrane z rodzinki weselnej dwie ramki z czerwiem, obsiadującymi je pszczołami i z matką.
(3) Ul leżak z wylotem głównym i w naprzeciwległej ścianie zapasowym dzieli się przegrodą, i za tę przegrodę przenosi się bez pszczół wszystkie plastry z czerwiem otwartym oraz matkę, która przeznaczona jest do wymiany, następnie obraca się ul o 180º i otwiera wylot zapasowy, w tym położeniu służący pszczołom lotnym, za przegrodą zaś jako odkład pozostają pszczoły nielotne i czerw kryty, w porze przedwieczornej poddajemy im matkę w klateczce pod ciastem; dopełnieniem serii zabiegów jest połączenie odkładu z rodziną podstawową po jej osieroceniu. W tym celu uchyla się nieco przegrodę (szpara około 1 cm), a po kilku dniach można ją już usunąć i gniazdo uporządkować.
(4) Ule wielokorpusowe – podczas silnego lotu pszczół odstawia się ul na bok na odległość około 1 m, a na jego miejsce stawia się ul próżny, do którego przenosi się z odstawionego ula z grubsza omiecione z pszczół ramki z czerwiem otwartym oraz matką, pozostają zatem ramki z czerwiem krytym i po zleceniu pszczół lotnych – pszczoły nielotne, wówczas poddajemy im matkę w klateczce pod ciastem; z czasem gdy matka rozczerwi się na dobre, obie rodziny można połączyć, formując w połowie odległości między nimi wspólny ul, spiętrzony z dwóch segmentów, oddzielonych od siebie poziomo rozpostartym arkuszem papieru, dolnego z młodą matką i górnego z rodziną, którą przed tym zabiegiem pozbawiono matki. W ciągu nocy pszczoły przegryzą papier i się połączą.
(5) Ul stojak, stara matka w rodzinie produkcyjnej nie zbyt zasobnej w czerw, młoda w odkładzie. Starą matkę wycofujemy, zaś wszystkie plastry z czerwiem ale bez pszczół umieszczamy w korpusie nadstawkowym, do którego przenosimy także odkład w całości. Tak uformowaną nadstawkę z oczkiem otwartym nadstawiamy na pozbawiony ramek z czerwiem korpus gniazdowy przykryty z wierzchu gęstą siatką drucianą, najlepiej oprawioną w ramę. Zatem na dole pod siatką znajdzie się rodzina bez matki i czerwiu, nad nią zaś w korpusie nadstawkowym – rodzina z młodą matką, zapachy obu rodzin wyrównują się. Na dole u siatki w pustej przestrzeni ula pszczoły poczną tworzyć kłąb szukając dostępu do młodej matki. Następnego dnia bez rozbierania gniazda poszerzamy w kilku miejscach oczka siatki na przykład kawałkiem pręta metalowego, by umożliwić pszczołom stopniowe przemieszczanie się z dolnego korpusu do górnego i łączenie się w jedną spójną rodzinę bez ryzyka dla matki, która w tych warunkach może nieprzerwanie kontynuować czerwienie.
(6) Łączenie rodzinki weselnej z rodziną produkcyjną, dzięki czemu młoda matka zostaje wprowadzona w nowe środowisko w towarzystwie swoich pszczół i czerwiu. W tym celu dobrze zaopatrzoną w pokarm rodzinkę w uliku weselnym, na przykład Zandera, opakowujemy w papier gazetowy, w którym z obu stron przebija się gwoździem kilka otworów, przed tym jednak trzeba ostrożnie nie niepokojąc pszczół wyjąć szybki, zaś papier, który także powinien przykrywać siatkę wentylacyjną i otwór wylotowy, można umocować gumką aptekarską. Tak przygotowany ulik wstawia się między plastrami z czerwiem w osieroconej 2-4 godziny przed tym rodziny produkcyjnej, a obok ulika lub na jego wierzchu umieszcza się sporą grudkę ciasta miodowo-cukrowego. Kontakt pomiędzy pszczołami następuje poprzez otwory w papierze, zgryzają one go z obu stron, podczas tej wspólnej pracy zachodzi bezkonfliktowe połączenie rodzin, po jednym lub dwóch dniach matka przechodzi już na ramki gniazdowe, a po 5-6 dniach nożna ulik wycofać, a plasterek (plasterki) z niego wyjęty zawiesić w pustej ramce. Pierwszy przegląd po 10 dniach.
(7) Poddawanie matki osadzonej w uliku weselnym z odejmowanym dnem – po odebraniu matki rodzinie produkcyjnej, odkryte gniazdo przykrywa się papierem gazetowym, a na papier wstawia się ulik z odjętym dnem i zamkniętym wylotem, ale o powałce zastąpionej siatką wentylacyjną. Pszczoły od spodu przegryzając papier stopniowo przedostają się do ulika, i na odwrót: z ulika do rodziny. Im silniejsza rodzinka, tym pewniejsze jest przyjęcie matki, ale z pewnym zwiększeniem ryzyka można także do tego celu użyć jednoplastrowego ulika Zandera.
