Ilościowa struktura wziątku w sezonie

ilościowa struktura wziątku w sezonie – w wagowej ocenie pożytku bilans roczny przybytku brutto realizowanego w przebiegu sezonu pożytkowego; jest to rejestr okresów pożytkowych pod względem dat ich występowania i obfitości zebranego z nich nektaru, pomnażającego zapasy miodowe rodziny pszczelej; narastanie zapasów nabiera rozmachu bliżej końca sezonu, aczkolwiek po drodze może być hamowane okresami bezpożytkowymi lub dniami niepogody (bak dopływu nektaru do ula), kiedy zapasów ubywa. Na terenie kraju zachodzi duże zróżnicowanie w kształtowaniu się przybytku brutto, co wynika z silnego zróżnicowania zasobów pożytkowych nawet na stosunkowo niewielkich areałach, jak również z faktu, że występują lata bogatsze i uboższe we wziątki. W przekroju lat zarysowuje się jednak trwała tendencja, którą można wyrazić jako przemieszczanie punktu ciężkości zbioru nektaru bliżej wiosny:

(1) w latach 1950-1963 stwierdzono istotne przyśpieszenie średniej krajowej daty początku pożytku głównego z 9 czerwca na 29-30 maja (około 10 dni), pożytek główny trwał zaś wówczas przeciętnie 34 dni i obejmował 76% rocznego wziątku – nie wszystkie regiony kraju były, a przynajmniej jednakowo były podatne na ten trend, który uzewnętrzniał się w pełni na Ziemi Lubuskiej i Mazurach, także w Wielkopolsce, najmniej zaś dotykał terenu Wyżyny Lubelskiej oraz Dolnego i Górnego Śląska, a przede wszystkim Podlasia (nawet trend przeciwny);

(2) konsekwencją przemieszczania się pożytku w sezonie był wzrost udziału majowego przybytku brutto w bilansie rocznym, w 1974-1977 wynosił on przeciętnie 31,2%, gdy na czerwiec i lipiec wypadało po 41,3% i 20,0%, a na sierpień tylko 6,7%, w następnych latach pozycja udziału majowego przybytku brutto jakby się wzmocniła, w 1986-1995 sięgał on przeciętnie 37% i przewyższał udział czerwcowy o 2,7% (34,3%), wzrósł także nieco przybytek w lipcu – do 26,2%, ale udział wziątku sierpniowego zmalał do 2,5%;

(3) wczesne wybitnie znaczące wziątki dominują na zachodzie kraju i na północy z wyjątkiem Kaszub i Żuław, ale i tu pszczoły zbierają w maju około 30% rocznego wziątku, natomiast na Ziemi Lubuskiej, Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce udział ten przekracza 50%, ale na pszczelarskiej mapie kraju są też enklawy, gdzie udział majowego wziątku spada do ¼ lub niżej;

(4) źródła tych przesunięć wziątkowych chętnie dopatrujemy się w nowych nabytkach pożytkowych opłacanych pożytkami późniejszymi, pomijając kwestię lepszego wykorzystania wczesnych pożytków poprzez stosowanie odpowiednich technologii pasiecznych i genetycznego doskonalenia populacji pszczół (limity pożytkowe).