Hodowla pszczoły w Polsce

Z ApisWiki.PL
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

Początki zabiegów hodowlanych wokół pszczoły miodnej realizowanych poprzez selekcję i dobór różnymi metodami, na terenie Polski sięgają wieku XIX. Dopiero jednak po drugiej wojnie światowej zyskały one należytą oprawę, potraktowane jako integralna część hodowli zwierząt gospodarskich, z wszelkimi uwarunkowaniami z mocy ustawy, precyzowanymi w przepisach wykonawczych, na których opiera się licencjonowana hodowla elitarna [1]. (Odróżnić należy hodowlę pszczoły od chowu pszczoły, którego to początki na ziemiach polskich sięgają czasów starożytnych [2] [3] [4] [5].)

Przemiany o znaczeniu krajowym rozpoczęły się w 1943 roku, kiedy to lubelski Związek Pszczelarzy utworzył pierwsze w Polsce trutowisko w Dąbrowie Leśnej pod Lublinem. W następnych latach kształtował się stopniowo współczesny obraz polskiej hodowli pszczoły miodnej; dzięki wspólnym staraniom związków pszczelarskich, państwowej służby rolnej i instytucji naukowo-badawczych prawie każdego kolejnego roku przybywało na tym odcinku coś nowego, tworząc swoiste kalendarium zdarzeń, wymienimy te najważniejsze:

Źródła

  1. Demianowicz A. (1950): Poprawa pszczelarskiego materiału hodowlanego. Pszczelarstwo 1(1):2. PDF
  2. Lelewel J. (1856): Pszczoły i bartnictwo w Polsce. Przedruk w: Pszczelnictwo współczesne 1946, 1(12):226-241. (Po raz pierwszy praca wyszła drukiem w roku 1856 w Poznaniu, nakładem J.K. Żupańskiego.) PDF
  3. Żabko-Potopowicz A. (1953): Dzieje bartnictwa w Polsce w świetle dotychczasowych badań. Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych t. XV, rok 1953, ss. 7-56, PWN, Poznań 1955. PDF
  4. Mazak St. (1975): Barć odrzańska ma około 2055 lat. Pszczelarstwo 26(11):18. PDF
    Pastwiński R. (1985): Barć odrzańska młodsza? Pszczelarstwo 36(3):17. PDF
  5. Prabucki J. (1998): Historia pszczelnictwa. W: Prabucki J. (red.) Pszczelnictwo. Wydawnictwo Promocyjne Albatros, Szczecin 1998, ISBN 83-85796-70-3, ss. 335-371.
  6. Wawryn T. (1946): Ze świata pszczelarskiego. Pasieka I/III(1-2):30.PDF
  7. Piekut H. (1989): Polski Związek Pszczelarski - tradycja i współczesność. W: Dzierżonowski poradnik pszczelarski z terminarzem, Rocznik IV, Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu, Opole 1989, ss. 137-145. PDF
  8. Kubok J. (1952): Prace selekcyjne na Śląsku Cieszyńskim. Pszczelarstwo 3(4):19. PDF
  9. J.S. (1955): O pracy selekcyjnej pszczelarzy śląskich. Pszczelarstwo 6(3):22. PDF
  10. Kubok J. (1959): Hodowla selekcyjna Związku Pszczelarzy Woj. Katowickiego. Pszczelarstwo 10(5):151. PDF
  11. Kubok J.(1963): Piętnaście lat pracy hodowców śląskich. Pszczelarstwo 14(7-8):1. PDF
  12. Pyszny B. (1980): Z dziejów pszczelarstwa województwa katowickiego. W: 80-lecie Związku Pszczelarzy na Łabędy i Okolicę Wojewódzki Związek Pszczelarzy w Katowicach, Łabędy 18-19 październik 1980 r., Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu 1980. PDF
  13. Bornus L., Demianowicz A., Gromisz M. (1966): Morfometryczne badania krajowej pszczoły miodnej Apis mellifica L.. Pszczeln. Zesz. Nauk. 10(1-2-3-4):1-46. PDF
  14. Kalinowski J. (1958): Sztuczne unasienianie matek pszczelich. Pszczelarstwo 9(10):274. PDF
  15. Kalinowski J. (1959): Sztuczne unasienianie matek pszczelich. Pszczelarstwo 10(2):39. PDF
  16. Ustawa z dnia 2 grudnia 1960 r. o hodowli zwierząt gospodarskich Dz.U. 1960 nr 54 poz. 310. PDF (Tekst ogłoszony.)
  17. Bornus L. (1964): Jednolity system hodowli zarodowej pszczół Centrala Spółdzielni Ogrodniczych, Warszawa 1964. PDF
  18. Gromisz M. (1966): Zarządzenie o hodowli pszczół. Projekt roboczy (brulion). PDF
  19. Gromisz M. (1973): Ocena wartości użytkowej selekcjonowanych pszczół. Instrukcja. ISOP, Puławy, luty 1973. PDF
  20. Bornus L. (Kierownik Zespołu Badawczego), Bobrzecki J., Bojarczuk Cz., Gromisz M., Kalinowski J., Król A., Nowakowski J., Ostrowska W., Woźnica J., Zaremba J. (1974): Badania nad międzyrasowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. I. Przydatność użytkowa mieszańców międzyrasowych pszczoły miodnej w warunkach przyrodniczych Polski. Pszczeln. Zesz. Nauk. 18:1-51. PDF
  21. Woyke J., Jasiński, Smagowska B. (Kierownik Zespołu Badawczego: Bornus L.) (1974): Badania nad międzyrasowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. II. Porównanie organów rozrodczych oraz efektów sztucznego i naturalnego unasieniania pszczół róznych ras i ich mieszańców. Pszczeln. Zesz. Nauk. 18:53-75. PDF
  22. Gromisz M., Bornus L. (Kierownik Zespołu Badawczego), Bobrzecki J., Bojarczuk Cz., Kalinowski J., Król A., Nowakowski J., Ostrowska W., Woźnica J., Zaremba J. (1974): Badania nad międzyrasowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. III. Ocena morfologiczna mieszańców miedzyrasowych pszczoły miodnej. Pszczeln. Zesz. Nauk. 18:77-90. PDF
  23. Zarządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 10 lutego 1975 r. w sprawie uznawania pasiek za zarodowe i reprodukcyjne M.P. 1975 nr 6 poz. 36. PDF (Tekst ogłoszony.)
  24. Norma branżowa nr BN-77/9148-02 (Dz. Norm i Miar nr 10/1977 poz. 33 PDF) ustanowiona przez Ministra Rolnictwa dnia 9 marca 1977 r. jako obowiązująca w zakresie obrotu (od 1 I 1978), obejmuje matki pszczele (Apis mellifera L.) licencjonowane z hodowli pasiek uznanych za zarodowe i reprodukcyjne. Rozróżnia się matki zarodowe reprodukcyjne i użytkowe rasy środkowoeuropejskiej, kaukaskiej i kraińskiej, unasieniane przez trutnie swojej rasy, a w przypadku matek reprodukcyjnych i użytkowych także innej rasy (mieszańce) lub w klasie matek użytkowych - nieunasienione. W jakościowych wymaganiach, również jako kryterium przynależności rasowej, bierze się pod uwagę cechy morfologiczne i biologiczne, barwę oskórka i owłosienia, masę ciała (minimalna dla matek unasiennionych 205-210 mg), liczbę rurek jajnikowych (290-310), szerokość III i IV tergitu odwłokowego (6,34-6,54 mm) i długość przedniego prawego skrzydła (9,53-9,75 mm).
  25. Gromisz M. (1978): Metoda określania czystości rasowej pszczół oraz metoda oceny wartości użytkowej i hodowlanej populacji selekcjonowanej. Prace Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa seria F, nr 13. Instrukcje wdrożeniowe. Ss. 5-13. PDF
  26. Gromisz M. (1978): Charakterystyka morfologiczna pszczół kaukaskich importowanych w latach 1965-1975. Pszczeln. Zesz. Nauk. 22:85-93. PDF
  27. Gromisz M. (Kierownik Zespołu Badawczego), Bornus L., Bobrzecki J., Cieśla L., Kaczmarek S., Kalinowski J., Król A., Nowakowski J., Woźnica J., Zaremba J. (1978): Badania nad międzyliniowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. I Produkcyjność mieszańców międzyliniowych pszczoły miodnej w różnych regionach Polski. Pszczeln. Zesz. Nauk. 22:3-19. PDF
  28. Gromisz M. (Kierownik Zespołu Badawczego), Bornus L., Bobrzecki J., Kaczmarek S., Kalinowski J., Nowakowski J. (1978): Badania nad międzyliniowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. II Rozwój rodzin pszczelich w stosunku do układu pożytków. Pszczeln. Zesz. Nauk. 22:21-30. PDF
  29. Skowronek W., Bornus L., Bobrzecki J., Cieśla L., Gromisz M. (Kierownik Zespołu Badawczego), Kaczmarek S., Kalinowski J., Król A., Nowakowski J., Woźnica J., Zaremba J. (1978): Badania nad międzyliniowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. III Produkcja wosku w różnych warunkach pożytkowych. Pszczeln. Zesz. Nauk. 22:31-39. PDF
  30. Skowronek W., Bornus L., Bobrzecki J., Cieśla L., Gromisz M. (Kierownik Zespołu Badawczego), Nowakowski J., Zaremba J. (1978): Badania nad międzyliniowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. IV Bilans woskowy w plastrach odciągniętych na węzie. Pszczeln. Zesz. Nauk. 22:41-48. PDF
  31. Gromisz M. (Kierownik Zespołu Badawczego), Bornus L., Bobrzecki J., Cieśla L., Jabłońska J., Kaczmarek S., Kalinowski J., Król A., Nowakowski J., Skowronek W., Woźnica J., Zaremba J. (1978): Badania nad międzyliniowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. V. Charakterystyka morfologiczna pszczół linii czystych i mieszańców. Pszczeln. Zesz. Nauk. 22:49-58. PDF
  32. Gromisz M. (1981): Morfologiczna ocena populacji rojów w pasiekach zarodowych. Pszczeln. Zesz. Nauk. 25:51-66. PDF
  33. Gromisz M., Troszkiewicz J. (1981): Charakterystyka morfologiczna pszczół rasy kraińskiej importowanych do polski w 1978 r. Pszczeln. Zesz. Nauk. 25:105-117. PDF
  34. Gromisz M. (1988): Masowa hodowla zachowawcza pszczoły kaukaskiej. Prace Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa seria F, nr 37. Instrukcja wdrożeniowa. ISSN-0208-6441. PDF
  35. Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich Dz. U. 1997 nr 123 poz. 774. PDF (Tekst jednolity w opracowaniu Kancelarii Sejmu.)
  36. Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich Dz. U. 2007 nr 133 poz. 921. PDF (Tekst jednolity w opracowaniu Kancelarii Sejmu.)
Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia