Hodowla pszczoły w Polsce

Z ApisWiki.PL
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
(Źródła)
Linia 7: Linia 7:
 
* 1946 - zarządzenie Ministra Rolnictwa w sprawie uznawania pasiek za postępowe, przykładowe, doświadczalne i zarodowe.
 
* 1946 - zarządzenie Ministra Rolnictwa w sprawie uznawania pasiek za postępowe, przykładowe, doświadczalne i zarodowe.
  
* 1957 - inwentaryzacja pszczoły krajowej, badania prowadzone na szeroką skalę przez Oddział Pszczelnictwa  ISK, w wyniku których pozyskano opis morfologiczny populacji pszczół występujących na terenie Polski. (Badania podsumowuje publikacja z 1966<ref name="pzn66"/>.)
+
* 1957 - inwentaryzacja pszczoły krajowej, badania prowadzone na szeroką skalę przez Oddział Pszczelnictwa  ISK, w wyniku których pozyskano opis morfologiczny populacji pszczół występujących na terenie Polski. (Badania podsumowuje publikacja z 1966 <ref name="pzn66"/>.)
  
 
:* [[Inwentaryzacja pszczoły krajowej]]
 
:* [[Inwentaryzacja pszczoły krajowej]]
Linia 13: Linia 13:
 
* 1956 - przeszczepienie na grunt polski sztucznego unasieniania matek pszczelich ([[Józef Kalinowski|J.Kalinowski]], J.Woyke).
 
* 1956 - przeszczepienie na grunt polski sztucznego unasieniania matek pszczelich ([[Józef Kalinowski|J.Kalinowski]], J.Woyke).
  
* 1960 - ustawa o hodowli zwierząt gospodarskich, w zakresie hodowli pszczoły miodnej dotyczy uznawania pasiek za zarodowe i reprodukcyjne<ref name="dzu1960_54"/>.
+
* 1960 - ustawa o hodowli zwierząt gospodarskich, w zakresie hodowli pszczoły miodnej dotyczy uznawania pasiek za zarodowe i reprodukcyjne <ref name="dzu1960_54"/>.
  
 
* 1963 - została utworzona z inicjatywy A. Chwałkowskiego Stacja Hodowli i Unasieniania Pszczół w Bochni w ramach struktur Zakładu Unasieniania Zwierząt w Zabierzowie k. Krakowa, jako pierwsza w Polsce i Europie instytucjonalna organizacja hodowli, w której statutowo sprawowanie doboru oparto na sztucznym unasienianiu matek pszczelich, co się równało zmianie kwalifikacji tej umiejętności z eksperymentalnej na masową.  
 
* 1963 - została utworzona z inicjatywy A. Chwałkowskiego Stacja Hodowli i Unasieniania Pszczół w Bochni w ramach struktur Zakładu Unasieniania Zwierząt w Zabierzowie k. Krakowa, jako pierwsza w Polsce i Europie instytucjonalna organizacja hodowli, w której statutowo sprawowanie doboru oparto na sztucznym unasienianiu matek pszczelich, co się równało zmianie kwalifikacji tej umiejętności z eksperymentalnej na masową.  
Linia 27: Linia 27:
 
* 1973 - opracowanie w Oddziale Pszczelnictwa ISK (M.Gromisz) instrukcji dotyczącej oceny wartości użytkowej selekcjonowanych pszczół, traktującej cechy morfologiczne jako integralny składnik indeksu selekcyjnego <ref name="isop-3-73-150"/>.
 
* 1973 - opracowanie w Oddziale Pszczelnictwa ISK (M.Gromisz) instrukcji dotyczącej oceny wartości użytkowej selekcjonowanych pszczół, traktującej cechy morfologiczne jako integralny składnik indeksu selekcyjnego <ref name="isop-3-73-150"/>.
  
* 1974 - opublikowanie wyników stacjonarnej oceny wartości pszczół rasy kaukaskiej i kraińskiej jako komponentów do krzyżowania z pszczołą miejscową środkowoeuropejską (rejonizacja środowiskowa).
+
* 1974 - opublikowanie wyników stacjonarnej oceny wartości pszczół rasy kaukaskiej i kraińskiej jako komponentów do krzyżowania z pszczołą miejscową środkowoeuropejską (rejonizacja środowiskowa) <ref name="pzn18_1-51"/>  <ref name="pzn18_53-75"/> <ref name="pzn18_77-90"/>.
  
* 1975 - zarządzenie Ministra Rolnictwa w sprawie uznawania pasiek za zarodowe i reprodukcyjne<ref name="mp1975_6"/>.
+
* 1975 - zarządzenie Ministra Rolnictwa w sprawie uznawania pasiek za zarodowe i reprodukcyjne <ref name="mp1975_6"/>.
  
 
* 1975 - wypracowanie (M.Gromisz) koncepcji terenowej oceny wartości użytkowej pszczół, przyjętej zrazu bez entuzjazmu, zaakceptowanej w pełni w końcu lat osiemdziesiątych.
 
* 1975 - wypracowanie (M.Gromisz) koncepcji terenowej oceny wartości użytkowej pszczół, przyjętej zrazu bez entuzjazmu, zaakceptowanej w pełni w końcu lat osiemdziesiątych.
Linia 37: Linia 37:
 
:* [[Zasoby pszczoły rodzimej i ich ochrona]]
 
:* [[Zasoby pszczoły rodzimej i ich ochrona]]
  
* 1977 - norma branżowa na matki pszczele, według projektu opracowanego w Oddziale Pszczelnictwa ISK (Z.Konopacka, M.Gromisz, W.Skowronek)<ref name="bn-77"/>.
+
* 1977 - norma branżowa na matki pszczele, według projektu opracowanego w Oddziale Pszczelnictwa ISK (Z.Konopacka, M.Gromisz, W.Skowronek) <ref name="bn-77"/>.
  
 
* 1978 - przejęcie zadań organizacyjnych i nadzoru hodowlanego pszczoły miodnej przez Centralną Stację Hodowli Zwierząt (obecnie [http://www.kchz.agro.pl/ Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt]).
 
* 1978 - przejęcie zadań organizacyjnych i nadzoru hodowlanego pszczoły miodnej przez Centralną Stację Hodowli Zwierząt (obecnie [http://www.kchz.agro.pl/ Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt]).
Linia 59: Linia 59:
 
:* [[Hodowla zachowawcza pszczoły kaukaskiej| Hodowla zachowawcza pszczoły kaukaskiej]]
 
:* [[Hodowla zachowawcza pszczoły kaukaskiej| Hodowla zachowawcza pszczoły kaukaskiej]]
  
* 1997 - ustawa o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, w której hodowla pszczoły miodnej jest potraktowana integralnie, w odczuciu pszczelarzy jako ukoronowanie dotychczasowego rozwoju ich myśli hodowlanej, weryfikowanej przez naukę i praktykę (ustawa nowelizowana w 2004 i 2007)<ref name="dzu1997_123"/>.
+
* 1997 - ustawa o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, w której hodowla pszczoły miodnej jest potraktowana integralnie, w odczuciu pszczelarzy jako ukoronowanie dotychczasowego rozwoju ich myśli hodowlanej, weryfikowanej przez naukę i praktykę (ustawa nowelizowana w 2004 i 2007) <ref name="dzu1997_123"/>.
  
 
* 2001 - opis cech morfologicznych pszczoły miodnej oraz instrukcja ich pomiarów i przetwarzania matematycznego wyników w celach identyfikacji taksonomicznej populacji hodowlanych (Oddział Pszczelnictwa ISK, M.Gromisz).
 
* 2001 - opis cech morfologicznych pszczoły miodnej oraz instrukcja ich pomiarów i przetwarzania matematycznego wyników w celach identyfikacji taksonomicznej populacji hodowlanych (Oddział Pszczelnictwa ISK, M.Gromisz).
  
* 2001 - opracowanie w Oddziale Pszczelnictwa ISK (M.Gromisz) rejestru matek rasy kaukaskiej od 1968, na których opiera się reprodukcja selekcjonowanych w Polsce pszczół tej rasy w 2000 w pasiekach hodowlanych Oddziału Pszczelnictwa ISK, SHiUZ w Brzesku, ODR w Końskowoli i SHiUZ w Kocierzowych.
+
* 2001 - opracowanie w Oddziale Pszczelnictwa ISK (M.Gromisz) rejestru matek rasy kaukaskiej od 1968, na których opiera się reprodukcja selekcjonowanych w Polsce pszczół tej rasy do 2000 roku w pasiekach hodowlanych Oddziału Pszczelnictwa ISK, SHiUZ w Brzesku, ODR w Końskowoli i SHiUZ w Kocierzowych.
  
 
:* [[Rejestr matek pszczelich rasy kaukaskiej|Rejestr matek pszczelich rasy kaukaskiej]]
 
:* [[Rejestr matek pszczelich rasy kaukaskiej|Rejestr matek pszczelich rasy kaukaskiej]]
Linia 69: Linia 69:
 
* 2002 - regulamin wpisu matek pszczelich do ksiąg hodowlanych dla linii pszczół, opracowany przez [http://www.kchz.agro.pl/ Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt], regulujący sprawy techniczne związane z zakładaniem ksiąg dla linii hodowlanych i wpisu do nich matek pszczelich.
 
* 2002 - regulamin wpisu matek pszczelich do ksiąg hodowlanych dla linii pszczół, opracowany przez [http://www.kchz.agro.pl/ Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt], regulujący sprawy techniczne związane z zakładaniem ksiąg dla linii hodowlanych i wpisu do nich matek pszczelich.
  
* 2007 - Nowelizacja ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich<ref name="dzu2007_133"/>.     
+
* 2007 - Nowelizacja ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich <ref name="dzu2007_133"/>.     
  
 
== Źródła ==
 
== Źródła ==

Wersja z 19:44, 7 maj 2012

Zabiegi hodowlane wokół pszczoły miodnej realizowane poprzez selekcję i dobór różnymi metodami, mniej lub bardziej udane, na terenie Polski amatorskie ich początki sięgają wieku XIX, dopiero jednak po drugiej wojnie światowej zyskały należytą oprawę, potraktowane jako integralna część hodowli zwierząt gospodarskich, z wszelkimi uwarunkowaniami z mocy ustawy, precyzowanymi w przypisach wykonawczych, na których opiera się licencjonowana hodowla elitarna; początek o znaczeniu krajowym tych przemian datuje się na 1943, kiedy to lubelski Związek Pszczelarzy utworzył pierwsze w Polsce trutowisko w Dąbrowie Leśnej pod Lublinem. W następnych latach kształtował się stopniowo współczesny obraz polskiej hodowli pszczoły miodnej; dzięki wspólnym staraniom związków pszczelarskich, państwowej służby rolnej i instytucji naukowo-badawczych prawie każdego kolejnego roku przybywało na tym odcinku coś nowego, tworząc swoiste kalendarium zdarzeń, wymienimy te najważniejsze:

Źródła

  1. Bornus L., Demianowicz A., Gromisz M. (1966): Morfometryczne badania krajowej pszczoły miodnej Apis mellifica L.. Pszczeln. Zesz. Nauk. 10(1-2-3-4):1-46. PDF
  2. Ustawa z dnia 2 grudnia 1960 r. o hodowli zwierząt gospodarskich Dz.U. 1960 nr 54 poz. 310. PDF (Tekst ogłoszony.)
  3. Gromisz M. (1973): Ocena wartości użytkowej selekcjonowanych pszczół. Instrukcja. ISOP, Puławy, luty 1973. PDF
  4. Bornus L. (Kierownik Zespołu Badawczego), Bobrzecki J., Bojarczuk Cz., Gromisz M., Kalinowski J., Król A., Nowakowski J., Ostrowska W., Woźnica J., Zaremba J. (1974): Badania nad międzyrasowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. I. Przydatność użytkowa mieszańców międzyrasowych pszczoły miodnej w warunkach przyrodniczych Polski. Pszczeln. Zesz. Nauk. 18:1-51. PDF
  5. Woyke J., Jasiński, Smagowska B. (Kierownik Zespołu Badawczego: Bornus L.) (1974): Badania nad międzyrasowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. II. Porównanie organów rozrodczych oraz efektów sztucznego i naturalnego unasieniania pszczół róznych ras i ich mieszańców. Pszczeln. Zesz. Nauk. 18:53-75. PDF
  6. Gromisz M., Bornus L. (Kierownik Zespołu Badawczego), Bobrzecki J., Bojarczuk Cz., Kalinowski J., Król A., Nowakowski J., Ostrowska W., Woźnica J., Zaremba J. (1974): Badania nad międzyrasowymi mieszańcami pszczoły miodnej. Cz. III. Ocena morfologiczna mieszańców miedzyrasowych pszczoły miodnej. Pszczeln. Zesz. Nauk. 18:77-90. PDF
  7. Zarządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 10 lutego 1975 r. w sprawie uznawania pasiek za zarodowe i reprodukcyjne M.P. 1975 nr 6 poz. 36. PDF (Tekst ogłoszony.)
  8. Norma branżowa nr BN-77/9148-02 (Dz. Norm i Miar nr 10/1977 poz. 33 PDF) ustanowiona przez Ministra Rolnictwa dnia 9 marca 1977 r. jako obowiązująca w zakresie obrotu (od 1 I 1978), obejmuje matki pszczele (Apis mellifera L.) licencjonowane z hodowli pasiek uznanych za zarodowe i reprodukcyjne. Rozróżnia się matki zarodowe reprodukcyjne i użytkowe rasy środkowoeuropejskiej, kaukaskiej i kraińskiej, unasieniane przez trutnie swojej rasy, a w przypadku matek reprodukcyjnych i użytkowych także innej rasy (mieszańce) lub w klasie matek użytkowych - nieunasienione. W jakościowych wymaganiach, również jako kryterium przynależności rasowej, bierze się pod uwagę cechy morfologiczne i biologiczne, barwę oskórka i owłosienia, masę ciała (minimalna dla matek unasiennionych 205-210 mg), liczbę rurek jajnikowych (290-310), szerokość III i IV tergitu odwłokowego (6,34-6,54 mm) i długość przedniego prawego skrzydła (9,53-9,75 mm).
  9. Gromisz M. (1978): Metoda określania czystości rasowej pszczół oraz metoda oceny wartości użytkowej i hodowlanej populacji selekcjonowanej. Prace Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa seria F, nr 13. Instrukcje wdrożeniowe. Ss. 5-13. PDF
  10. Gromisz M. (1978): Charakterystyka morfologiczna pszczół kaukaskich importowanych w latach 1965-1975. Pszczeln. Zesz. Nauk. 22:85-93. PDF
  11. Gromisz M., Troszkiewicz J. (1981): Charakterystyka morfologiczna pszczół rasy kraińskiej importowanych do polski w 1978 r. Pszczeln. Zesz. Nauk. 25:105-117. PDF
  12. Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich Dz. U. 1997 nr 123 poz. 774. PDF (Tekst jednolity w opracowaniu Kancelarii Sejmu.)
  13. Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich Dz. U. 2007 nr 133 poz. 921. PDF (Tekst jednolity w opracowaniu Kancelarii Sejmu.)
Osobiste
Przestrzenie nazw
Warianty
Działania
Nawigacja
Narzędzia