Dojrzałość produkcyjna rodziny pszczelej

dojrzałość produkcyjna rodziny pszczelej – stan rodziny pszczelej na własną miarę w pełni przygotowanej albo do zbioru miodu towarowego albo do wydania roju najczęściej z braku pożytku; zostaje on ukształtowany w wyniku przesilenia czerwienia matki, które następuje zwykle w drugiej połowie czerwca i jest sygnalizowane w pasiece wyjściem pierwszych rojów (średnia data krajowa 15 czerwiec); jest poprzedzany intensywnym przyrostem ilości młodych pszczół i zmianami strukturalnymi biologicznego składu rodziny, stosunku liczbowego robotnic do larw w wieku 4-9 dni; wskaźnik ten wzrasta w miarę postępu rozwoju rodziny, co oznacza płynne powiększanie puli pszczół zbędnych w ulowych pracach, a wartościowych pod względem fizjologicznym; czy znajdą one pracę w macierzystym ulu jako zbieraczki, czy założą własną rodzinę, zależy w dużej mierze od układu pożytków; jest to nieuchronne zjawisko i następuje samorzutnie w przebiegu sezonowego rozwoju rodziny, ale można je przyspieszać albo poprzez stymulowanie albo ograniczanie czerwienia matki; w obu przypadkach działa podobny mechanizm, tyle że przy różnym pułapie siły rodziny; tego rodzaju zabiegi urządzają pszczelarza, gdy data występowania obfitego pożytku poprzedza znacznie porę naturalnego wygasania zapałów rozwojowych rodziny pszczelej; wymuszona zostaje bowiem poprawa jej struktury wewnętrznej w kierunku sprzyjającym gromadzeniu miodu, czyli zostaje wytworzona sytuacja, w której poprzez zmniejszenie obciążenia wychowem czerwiu, pszczoły robotnice mogą zająć się pilniej pracą w polu.