Aleksander Kozikowski
Aleksander Kozikowski (1879-1956) – leśnik-entomolog, specjalista w dziedzinie ochrony lasów i chorób pszczół, działacz związków pszczelarskich.
Biografia
Urodził się 2 czerwca 1879 w Fitowie na Pomorzu, w rodzinie Kasjana i Magdaleny z d. Lipowskiej, jego młodszym bratem był Leonard Kozikowski. Szkołę powszechną ukończył w Biskupicach nad Osą, gimnazjum w Brodnicy nad Drwęcą. Do końcowych egzaminów maturalnych nie został dopuszczony, gdyż wykryto jego przynależność do tajnej organizacji Filomatów Pomorskich, za co sąd niemiecki w Toruniu skazał go we wrześniu 1901 roku na karę 1 tygodnia więzienia, którą odbył w Śremie. W latach 1902-1905 studiował leśnictwo w Königliche Sächsische Forst Akademie w Tharandt k. Drezna. Po ukończeniu studiów w 1905 pracował zawodowo w leśnictwie na Pomorzu Zachodnim. W 1907 zdał eksternistycznie maturę we Lwowie, i w latach 1907 -1908 studiował w Hochschule für Bodenkultur w Wiedniu, kończąc ją z tytułem inż. leśnika. W 1913 powołano go na prof. zwyczajnego entomologii i ochrony lasu Wyższej Szkoły Lasowej we Lwowie (Wyższej Szkoły Gospodarskiej we Lwowie ?). Wykładał tam do roku 1922, poczym został powołany na katedrę Ochrony Lasu Politechniki Lwowskiej w charakterze profesora nadzwyczajnego. Od stycznia 1927 otworzył przy Instytucie Ochrony Lasu Politechniki Lwowskiej stację dla badania chorób pszczelich, pełniącą usługi terenowe, w której bezpłatnie oznaczano choroby i szkodniki w nadsyłanych pocztą próbkach [1]. W 1930 został mianowany profesorem zwyczajnym na tej uczelni, na stanowisku tym pozostał do wybuchu wojny w 1939. Pełnił też funkcję prezesa Ogólnopolskiego Związku Pszczelarzy. Okres II wojny światowej spędził we Lwowie. Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną (22 września 1939) radzieckie władze okupacyjne utworzyły w listopadzie 1939 Instytut Politechniczny, w którym A.K. prowadził wykłady do 30 lipca 1941, gdy to do Lwowa weszło wojsko niemieckie. W latach 1941-1942 był dyrektorem Spółdzielni Leśników we Lwowie. Od wiosny 1942 do wiosny 1944 pełnił funkcję profesora i wykładał ochronę lasu w uruchomionym przez Niemców Instytucie Leśnictwa (faktycznie były to kusy zawodowe Forstliche Fachkurse). Po ponownym zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną (w lipcu 1944) brał udział w organizacji Wydziału Leśnego Lwowskiego Instytutu Politechnicznego, którego odbudowę rozpoczęto w sierpniu 1944. W styczniu 1945 został wraz ze swoim synem Kazimierzem aresztowany i wywieziony do obozu nr 037 pod Krasnodonem we wschodniej Ukrainie, obydwaj powrócili do Lwowa w czerwcu 1945. W 1945 w październiku zdecydował się na repatriację i przybył do Poznania, gdzie w 1946 objął Katedrę Ochrony Lasu na Wydziale Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego, a po zorganizowaniu Wyższej Szkoły Rolniczej, także i na tej uczelni. Tytuł prof. zwyczajnego nadano mu w 1948, w 1951 pozbawiono go niektórych uprawnień profesorskich, zrehabilitowano go pośmiertnie w 1956. Opublikował około 120 prac i artykułów, m.in. Szkice z podróży po Galicji 1910-1916, Smoliki i korniki 1922, Entomologia lasów 1952. Z jego pszczelarskich prac naukowych szczególnie znaczący dorobek dotyczy chorób pszczół, potwierdzony wydaniem podręcznika Choroby i Szkodniki pszczół w Poznaniu w 1950. Był honorowym przewodniczącym Polskiego Związku Entomologicznego. Zmarł 10 czerwca 1956 w Poznaniu.
Przypisy
- ↑ Kozikowski A. (1927). Komunikat. Bartnik Postępowy 49(1):34. (Czasopismo dostępne w zasobach Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Cyfrowej, oai:wmbc.olsztyn.pl:2944, PDF)
Źródła
- Kirkor St. (1965): Profesor Aleksander Kozikowski. Pszczelarstwo 7(8):20. PDF
- Kirkor St. (1957): W pierwszą rocznicę śmierci. Pszczelarstwo 8(7):193. PDF
- Szajewska-Urbaniec Maria (1994): W Słownik Biograficzny Techników Polskich, zeszyt 4/5, NOT Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych, Warszawa, s. 68.
- Szews Jerzy (2000): Słownik biograficzny Ziemi Lubawskiej 1244-2000, t. I, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Lubawa-Toruń, s. 111.
